„Spadkobiercy wolności”. Niezapomniane chwile z historią w Rabie Wyżnej

Niezwykłe, zapadające w pamięć, multimedialne widowisko „Spadkobiercy wolności” było głównym punktem Koncertowego Przewrotu Pałacowego, pikniku retro, który drugi rok z rzędu odbył się na terenie dawnego dworu w Rabie Wyżnej, ale tym razem w nowej, patriotyczno-niepodległościowej odsłonie.

Pałac Głowińskich oraz jego mieszkańcy Jan i Róża Zduniowie, a potem Wanda i Kazimierz Głowińscy odegrali ważną rolę nie tylko w życiu mieszkańców Raby Wyżnej, ale też regionu krakowskiego czy podhalańskiego. Mowa tutaj o roli dworu jako ośrodka kulturotwórczego szczególnie w czasach międzywojnia. To w dworze pielęgnowano wartości takie jak: przywiązanie do ojczyzny, do ziemi, do tradycji. W początkowym zaś okresie okupacji – dwór pełnił rolę ośrodka konspiracji niepodległościowej. Mieszkańcy Raby Wyżnej łączą rozwój rabiańskiej kultury i historii z dworem i rodziną Głowińskich, szczególnie z Różą Zduń „Panią Dziedziczką” i jej córką Wandą Głowińską. W ubiegłym roku Koncertowy Przewrót Pałacowy był okazją, żeby przypomnieć historię dworu, jego właścicieli i ich zasług dla lokalnej społeczności. W tym roku wybrzmiał duch patriotyzmu i myśli niepodległościowej, który zawsze unosił się nad dworem, ale i nad całą okolicą i to właśnie i Głowińscy, i lokalni bohaterowie grali najważniejsze role, podczas widowiska „Spadkobiercy wolności”, według scenariusza i w reżyserii dyrektor Gminnego Ośrodka Kultury Anny Piaskowy. To wydarzenie interaktywne łączące światło, muzykę, taniec i śpiew, opowiadające w sposób interdyscyplinarny o kulturze, tradycji i działaniach niepodległościowych skupionych w dworze i na terenie Raby Wyżnej. Ten słowno-muzyczny spektakl jest opowieścią o dziedzictwie rabiańskiego dworu, lokalnych bohaterach walki o wolność z historią Polski w tle. Ukazana poezją, narracją i piosenkami historia walk o wolność rozpoczyna się ukazaniem paralelizmu jaki istniał między dworem w Soplicowie z „Pana Tadeusza”, a dworem w Rabie Wyżnej. Oba dwory były ostoją polskości, w obu pielęgnowano uczucie patriotyzmu, polskie tradycje i obyczaje ziemiańskie, uczty, polowania, grzybobrania – w obu dworach zatrzymał się czas. Widowisko opowiadające o działaniach niepodległościowych kończy się wyborem Karola Wojtyły na Papieża i zasługami św. Jana Pawła II w budowaniu demokracji i wolności w Polsce oraz wydarzeniami do Okrągłego Stołu, nawiązując po drodze do tajnego nauczania w naszym regionie, roli partyzantów, Szlaku Kurierów „Szkoła:, Konfederacji Tatrzańskiej, bohaterów II wojny światowej. Było to piękne i ważne.

W widowisku tym, w roli gwiazd wieczoru, wzięli udział znakomici i uznani śpiewacy Olga Szomańska i Janusz Radek oraz duet śpiewaków Monika Biderman-Pers i Piotr Karzełek w towarzystwie wokalistów Studia Piosenki Young Stars z Raby Wyżnej. W specjalnie przygotowanych na ten wieczór aranżacjach muzycznych usłyszeliśmy największe przeboje polskiej piosenki patriotycznej i rozrywkowej. Tak dobrany repertuar pozwolił publiczności włączyć się w taniec i śpiew, oraz – po pierwsze – uczestniczyć bezpośrednio w tworzeniu kultury, a po drugie – być świadomym trudów walki o niepodległość widzem, tytułowym „spadkobiercą wolności”. Ozdobą widowiska był wieczorny pokaz ognia, tańca i pirotechniki. Wydarzenie poprowadzili Anna Piaskowy oraz aktor Cezary Skrocki, a oprawę multimedialną przygotowała Marta Skrocka.

Organizatorom udało się stworzyć atmosferę przedwojennych czasów, lat 20. i 30. i 40. ub. w. Plenerowe rekonstrukcje zwyczajów i tradycji dworu, zwyczajów łowieckich, pokazy kuchni myśliwskiej czy zielarstwa wzbudziły duże zainteresowanie wśród widzów. Odbyło się wiele rekonstrukcji w formie warsztatów, zabaw twórczych. Plener rysunkowy, tradycje leśnictwa i łowiectwa, oraz „fabryka wódek zdrowotnych” nawiązywały do pasji i działalności dziedzica Jana Zdunia. Warsztaty i stragany zielarskie, potrawy w ziołach, kuchnia dworska z potrawami epoki inspirowane były zamiłowaniem do zielarstwa dziedziczki Róży Zduń oraz tradycją gościnności dworu.

Zabawie towarzyszyły dioramy wojenne, zabawy dawne, turniej brydża, warsztaty robienia drewnianych zabawek, kasyno w parku, samochody przedwojenne i wojenne. A na piknikowej scenie tancerze Baletu Dworskiego Cracovia Danza przedstawili taneczny obraz „Tamte lata, tamte dni” – kostiumowy wieczorek taneczny okresu międzywojennego z Ostatnim Mazurem („Jeszcze jeden mazur dzisiaj”), którym to wtedy kończyły się wszystkie przedwojenne bale i potańcówki.

Na roztańczonej scenie zaprezentowali się też panie i panowie ze Stowarzyszenia Dawnej Rabki Czar z modą i tańcami lat 20., 30. i 40. XX wieku, czarując publiczność epokowymi strojami. Odbył się pokaz i konkurs rodzinny na najpiękniejszą stylizację retro.

Mieszkańcy Raby Wyżnej chcieliby, aby piękny, choć podupadły Pałac Głowińskich znowu żył i odzyskał dawny blask. Póki co udaje się przywrócić jego świetność w inny sposób. Organizowany drugi rok z rzędu piknik retro „Koncertowy Przewrót Pałacowy” ponownie przeniósł mieszkańców i wszystkich gości imprezy do najpiękniejszych, szykownych i eleganckich, lat 20. ub.w., kiedy dwór tętnił życiem. A Gminny Ośrodek Kultury w Rabie Wyżnej zadbał o wszystkie detale, dzięki którym wydarzenie powtórzyło ubiegłoroczny sukces.

To był piękny dzień 4 sierpnia 2024 roku. I nie przeszkodziła pogoda, która płatała figle. Było naprawdę pięknie i to gdzie by nie spojrzeć – stroje, tańce, piosenki, gry, zabawy, jadło, atmosfera… Rabiański piknik retro zyskał już renomę, a mieszkańcy i turyści chcą kolejnych edycji.

Działając w imieniu Gminnego Ośrodka Kultury w Rabie Wyżnej, dziękuję wszystkim artystom, którzy przyjęli zaproszenie do projektu widowisko plenerowe „Spadkobiercy wolności” – światło, muzyka, taniec i śpiew – Duo Performance: Monika Biderman-Pers Piotr Karzełek, Olga Szomańska, Janusz Radek oraz wspaniałe Studio Piosenki Young Stars z Raby Wyżnej działające pod kierunkiem nietuzinkowej Beaty Czajki-Rolińskiej.

Dziękuję za przyjęcie wyzwania artystycznego kierownikowi zespołu instrumentalnego Mateuszowi Dudkowi.

Ogromną wdzięczność kieruję w stronę Marty Skrockiej – artystce sztuk wizualnych za mistrzowski projekt multimedialny tak wiernie, treściwe i konceptualnie współgrający ze scenariuszem.

Artystom tańczącym z ogniem i pirotechniką, Cezaremu Skrockiemu za współprowadzenie.

Ekipie GOK-u – Nina Wędziarz i Agnieszka Studzińska dziękuję za ciężką pracę i wspaniałą współpracę !!!

Dziękujemy wolontariuszom: Dominikowi Jandurze, Natalii Luberdzie oraz Klaudii Bali

Zadanie widowisko plenerowe „Spadkobiercy Wolności”– światło, muzyka, taniec i śpiew” uzyskało wsparcie finansowe Województwa Małopolskiego z programu „Mecenat Małopolski”, a wnioskodawcą było Stowarzyszenie Czarna Orawa.

Projekt zrealizowano przy wsparciu finansowym Województwa Małopolskiego

Dziękujemy!

Wójtowi Gminy Raba Wyżna Tomaszowi Rajcy oraz jego zastępcy Mieczysławowi Kurkowi. Słowa podziękowania kieruję w stronę Roberta Wodziaka oraz Stanisława Barnasia, pełnomocnika wojewody małopolskiego.

Wydarzenie patronatem honorowym objęli Łukasz Smółka Marszałek Województwa Małopolskiego oraz Tomasz Hamerski Starosta Powiatu Nowotarskiego.

Dziękujemy za możliwość zrealizowania projektu przy Pałacu Głowińskich w Rabie Wyżnej gospodarzom miejsca Adamowi Robińskiemu oraz Tomaszowi Głowińskiemu.

Dziękujemy

Naszym wspaniałym partnerom, którzy swoim wsparciem pomogli odtworzyć nam atmosferę dworu podczas pikniku międzywojnia i wojny:

Sołectwu Raby Wyżnej na czele sołtysem Ewą Bielarczyk, radnymi sołeckimi Marią Chromy, Karoliną Hudomięt, Niną Lubińską, Irena Balą, oraz Ewą Oleksy również radną gminy Raba Wyżna oraz Stowarzyszeniu Eko Raba Wyżna z Natalią Ustupską, Ewa Budny i po raz kolejny Ewą Oleksy.

Kołom gospodyń wiejskich z terenu gminy: KGW „Rabianki” z Raby Wyżnej na czele z Agnieszką Budny, KGW z Podsarnia z Danutą Stasiak na czele, KGW z Rokicin Podhalańskich z przewodniczącą Teresą Bydłoń, KGW w Sieniawie z szefową Lucyną Szeligą, KGW z Bukowiny-Osiedla na czele z Jolantą Sobczak-Michalską oraz KGW ze Skawy z Agatą Kosek,

Sylwii Matejczyk z Biblioteki Publicznej w Sieniawie oraz Janowi i Teresie Rusnakom

Nadleśniczemu Krzysztofowi Przybyle oraz Nadleśnictwu Nowy Targ – Lasy Państwowe wraz z Załogą

Bogusławowi Ratajowi Przewodniczącemu Zarządu Okręgowego Polskiego Związek Łowiectwa w Nowym Sączu

Pawłowi Knurowskiemu Przewodniczącemu Koła Łowieckiego Głuszec wraz z Załogą

Fundacji Kinematograf reprezentowaną przez prezesa Pana Janusza Olszyńskiego,

Krystynie i Markowi Wójtowiczom właścicielom Zespołu parkowo-dworskiego w Sieniawie

Jednostce OSP z Raby Wyżnej z prezesem Pawłem Budnym

Jednostce OSP z Sieniawy z Bogdanem Wójciakiem na czele.

Dziękujemy sponsorom, dzięki których hojności wydarzenie to mogło być tak okazałe.

Łukaszowi Morzywołkowi Prezesowi Zarządu Banku Spółdzielczego w Rabie Wyżnej wraz z Zarządem i pracownikami

Józefowi Szperlakowi Prezesowi Zarządu Banku Spółdzielczego w Jabłonce wraz z zarządem i pracownikami

Jolancie i Piotrowi Urbaniakom – Urbaniak Auto Serwis,